Πώς τα «τερατώδη» σχέδια του Λεονάρντο ενέπνευσαν τη σύγχρονη καρικατούρα

Leonardo da Vinci, «Grotesque Head of an Old Woman» (1489/1490)

Το «Grotesque Head of an Old Woman», είναι μια από τις πολλές μελέτες του Leonardo που διερευνά την υπερβολική έκφραση του προσώπου.

Η Εθνική Πινακοθήκη της Τέχνης (NGA) στην Washington, DC, είναι τώρα περήφανη ιδιοκτήτρια του σχεδίου του Λεονάρντο ντα Βίντσι του 1489–1490 «Grotesque Head of an Old Woman», ένα έργο που αποτελεί ταυτόχρονα μια εντυπωσιακή απόδοση ενός φανταστικού ατόμου.

Το «Grotesque Head of an Old Woman» είναι μία από τις πολλές μελέτες του Leonardo που διερευνά την υπερβολική έκφραση του προσώπου και τον χαρακτήρα που ονόμασε visi monstruosi , «τερατώδη πρόσωπα». Σύμφωνα με το μουσείο, το θέμα αυτού του έργου είναι μοναδικό, γεννημένο από τη φαντασία του καλλιτέχνη και αποτελεί παράδειγμα της επιδίωξής του να απεικονίσει «το εκπληκτικό και το ασυνήθιστο».

«Όπως και τα άλλα φανταστικά κεφάλια, αυτό το σχέδιο φαίνεται να ήταν μια αυτόνομη άσκηση», ανέφερε το μουσείο σε δήλωση. «Βοήθησε να προετοιμαστεί και να γνωστοποιηθεί η άνευ προηγουμένου λεπτότητα της ανθρώπινης έκφρασης στους πίνακες του Λεονάρντο».

Το NGA σημειώνει επίσης ότι το σχέδιο ίσως απεικονίζει την ενασχόληση του Leonardo με το αστείο και θα μπορούσαν να είναι σημάδια «ακατέργαστου χιούμορ». Παρά την εκλεπτυσμένη στάση και την ένδυση του θέματος και την απεικόνιση του θέματός του από τον καλλιτέχνη με το στυλ ενός επίσημου πορτρέτου, οι επαναλήψεις αυτής της σειράς σχεδίων στους επόμενους αιώνες έγιναν αυτό που σήμερα αναγνωρίζεται ως  καρικατούρες , ένα στυλ που έγινε γνωστό τον 18ο αιώνα.

Ακόμα κι αν ο Λεονάρντο δημιούργησε το «Grotesque Head of an Old Woman» εν μέρει ως αστείο, οι οπαδοί του πήραν το έργο αρκετά σοβαρά. Το NGA έχει ένα παράδειγμα στη συλλογή του: ένα σχέδιο του 1510 από τον μαθητή του Leonardo ονόματι Giovanni Francesco Melzi, ο οποίος ζωγράφισε την ίδια γυναίκα απέναντι από έναν άνδρα, και παρόμοια έργα φιλοξενούνται επίσης στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης και στο Royal Collection Trust της Αγγλίας.

Πηγή: hyperallergic