 Μια Παλαιστίνια κάθεται στα ερείπια ενός κατεστραμμένου σπιτιού, δίπλα σε γκράφιτι ενός πυραύλου του Hussein Abu Sadeq. Φωτογραφία: Ibraheem Abu Mustafa/Reuters Η σκόνη των ερειπίων έχει εγκατασταθεί σχεδόν σε όλα γύρω από ένα κατεστραμμένο σπίτι στο Deir al-Balah, μια πόλη στο κέντρο της κατεχόμενης Λωρίδας της Γάζας, αλλά σε μερικούς τοίχους με σχισμές, το χρώμα είναι ακόμα φρέσκα και ζωντανά. Οι καλλιτέχνες γκράφιτι χρησιμοποίησαν το κτίριο ως καμβά μετά την πενθήμερη επιχείρηση του Ισραήλ, «Ασπίδα και Βέλος» τον Μάιο, μια αιφνιδιαστική επίθεση που άφησε νεκρούς 33 Παλαιστίνιους και δύο ανθρώπους στο Ισραήλ. Σε έναν τοίχο, ένα παιδί που κυματίζει μια παλαιστινιακή σημαία απεικονίζεται με φτερά, να στέκεται ανάμεσα στα σύννεφα. Σε ένα κατεστραμμένο υπνοδωμάτιο, μια νεαρή κοπέλα που βουρτσίζει τα μαλλιά της έχει ζωγραφιστεί πίσω από ένα ερειπωμένο μπουντουάρ, με το πρόσωπό της να κοιτάζει έξω από το σημείο που ήταν ο καθρέφτης. Η τέχνη και οι καλλιτέχνες αντέχουν στη Γάζα, παρά τον τιμωρητικό ισραηλινο-αιγυπτιακό αποκλεισμό στον μικροσκοπικό παράκτιο θύλακα που ισχύει μετά την κατάληψη από την μαχητική ομάδα Χαμάς το 2006.  Παιδιά περνούν μπροστά από μια τοιχογραφία σε ένα κατεστραμμένο σπίτι στο Deir al-Balah, στη Γάζα. Φωτογραφία: Fatima Shbair/AP Η πολιορκία, που διανύει τώρα το 16ο έτος της, έχει καταστρέψει τους 2,2 εκατομμύρια παγιδευμένους κατοίκους της λωρίδας. Τέσσερις πόλεμοι και αρκετές μικρότερες μάχες με το Ισραήλ από τότε που η Χαμάς ανέλαβε την εξουσία έχουν καταστρέψει την υποδομή και την οικονομία των 44 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Καθαρό νερό, ηλεκτρισμός και επαρκής ιατρική περίθαλψη είναι ελλιπείς. Οι περιορισμοί που προκαλεί η κατοχή μπορεί να περιορίζουν την καλλιτεχνική έκφραση αλλά παραμένει σανίδα σωτηρίας για πολλούς. Στο Shababik, ή Windows, στο κέντρο της Γάζας, μια από τις μοναδικές συλλογικότητες καλλιτεχνών και χώρους γκαλερί σε ολόκληρη τη λωρίδα, ο συνιδρυτής της Sharef Serhan λεει: «Υπάρχει ένα κολέγιο παραδοσιακής τέχνης στη Γάζα, αλλά είμαστε το μόνο μέρος που εργαζόμαστε σε πλαστικά, ψηφιακή τέχνη, μοντέρνα γλυπτική, κάθε είδους μοντέρνα πράγματα», είπε. «Έχουμε περιορισμένες επιλογές, αλλά οι ορίζοντές μας είναι ακόμα μεγάλοι. Στόχος είναι να εκπαιδεύσουμε και να εμπνεύσουμε την επόμενη γενιά». Η απομόνωση, η απογοήτευση και το τραύμα είναι επαναλαμβανόμενα θέματα σε μεγάλο μέρος της συλλογής του δικτύου Shababik: τα σουρεαλιστικά τρισδιάστατα μοντελοποιημένα βίντεο της Shireen Abdul Kareem προσομοιώνουν shooters πρώτου προσώπου και φανταχτερά παιχνίδια πλατφόρμας, στα οποία δεν υπάρχει προφανής στόχος ή τέλος. Τα γλυπτά και τα σκίτσα της επικεντρώνονται στη σωματική και ψυχική κενότητα: καλούπια σχεδιασμένα να ταιριάζουν σε ένα γυναικείο σώμα, τέρατα που στοιχειώνουν την ψυχή της και τα κενά που αφήνουν στον ορίζοντα της Γάζας τα κατεστραμμένα κτίρια. Άλλοι εμπνέονται από τη μεσογειακή ακτογραμμή, υφαίνοντας γοργόνες από δίχτυα που ανήκαν σε ψαράδες της Γάζας, ή τις παραδόσεις της παλαιστινιακής ζωής: ένας τεράστιος καμβάς καλυμμένος με χοντρές κουκκίδες με έντονο κόκκινο, πορτοκαλί και πράσινο που δείχνει μια γυναίκα να μαζεύει φρούτα από ένα δέντρο. Μια υπενθύμιση της ζωής που υπάρχει έξω από το ομοιόμορφο γκρι της πόλης της Γάζας. Το κόστος των παραδοσιακών καλλιτεχνικών υλικών και η δυσκολία να τα αποκτήσεις αντικατοπτρίζεται στην τέχνη της Γάζας. Ο Σερχάν κατασκευάζει γλυπτά και λαμπτήρες από ανακυκλωμένα υλικά, συμπεριλαμβανομένων των συντριμμιών και του μετάλλου που άφησαν πίσω του οι ισραηλινοί πύραυλοι. Η Maryam Salah, σκηνογράφος και ενδυματολόγος στο μοναχικό θεατρικό χώρο της Γάζας, είπε: «Στα σύνορα, δεν υπάρχει κατανόηση του τι είναι καλλιτεχνικά υλικά. Πρέπει να φτιάξω τα δικά μου πράγματα για το θέατρο, να χρησιμοποιήσω σιλικόνη παραθύρων για μάσκες και να φτιάξω το δικό μου ψεύτικο αίμα με κόκκινα χρώματα τροφίμων. Το ερώτημα είναι πάντα «Γιατί το χρειάζεσαι;», όχι «Γιατί να μην το έχω;». Η εξαγωγή τέχνης είναι επίσης πρόκληση. Σύμφωνα με τον Serhan, η οικοδόμηση μιας αγοράς τέχνης είναι σχεδόν αδύνατη, τόσο λόγω του υψηλού επιπέδου φτώχειας της λωρίδας όσο και λόγω της δυσκολίας προσέγγισης διεθνών αγοραστών. «Δεν επιτρέπεται να στέλνουμε τίποτα σε πλαίσια και πρέπει να συμμορφωνόμαστε με ορισμένα τυπικά μεγέθη. Τώρα όμως είναι πολύ καλύτερα από ό,τι στην αρχή της πολιορκίας. Τότε, έπρεπε να ζητήσουμε από ξένους με διπλωματικές πινακίδες αυτοκινήτων να μας βοηθήσουν σε όλα». Ο Cogat, ο βραχίονας του υπουργείου Άμυνας του Ισραήλ που είναι αρμόδιος για τις πολιτικές υποθέσεις στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, δήλωσε: «Δεν γνωρίζουμε ότι οποιαδήποτε συγκεκριμένα αιτήματα για εισαγωγή υλικού τέχνης και χειροτεχνίας στη Λωρίδα της Γάζας είναι υπό αξιολόγηση ή απορρίπτονται αδιακρίτως. Κάθε αίτημα εισαγωγής αξιολογείται με βάση τις δικές του ιδιότητες.»  Ένας Παλαιστίνιος στέκεται δίπλα σε μια τοιχογραφία ζωγραφισμένη στο κατεστραμμένο σπίτι στο Deir al-Balah, στη Γάζα. Φωτογραφία: Ahmad Hasaballah/Getty Images Παρ' όλες τις προκλήσεις, για πολλούς, η τέχνη παραμένει σανίδα σωτηρίας σε ένα κλειστοφοβικό μέρος που στερείται πολύ χρώματος. Ο Abdul Kareem λέει: «Θα έδινα τα πάντα για να φύγω από τη Γάζα και η τέχνη είναι ο τρόπος που νιώθω ελεύθερος σε αυτό το μέρος, αλλά εξακολουθεί να είναι το σπίτι μου και ένα μέρος του εαυτού μου». Ο Serhan συμφωνεί. «Ακόμα κι αν έφευγα από εδώ, θα εξακολουθούσα να δουλεύω για τη Γάζα. Οι μέθοδοι και τα εργαλεία μπορεί να είναι διαφορετικά, αλλά η Γάζα και τα βάσανά της θα έμεναν μαζί μου», λέει. Πηγή: www.theguardian.com/ |
Η σύγχρονη τέχνη στην ελλάδα και στο εξωτερικό, εικαστικά, γλυπτική, κατασκευές, καλλιτέχνες, γκαλερί, πολιτισμός |