 Serpentine Pavilion 2022 σχεδιασμένο από το Theaster Gates © Theaster Gates Studio. Φωτογραφία: Iwan Baan Το Serpentine Pavilion του καλλιτέχνη θυμίζει άλλο ένα μαυρισμένο από τη φωτιά κτίριο στο Λονδίνο. Στη δίνη μιας ύφεσης, μιας κρίσης κόστους διαβίωσης, που παρασύρεται από το Brexit και με μια κυβέρνηση που αρνείται να προσθέσει 20 λίρες την εβδομάδα σε ένα ήδη αυστηρό πακέτο κοινωνικής πρόνοιας, η Βρετανία είναι ένας αξιοσημείωτος χώρος για την προσφορά δημόσιας τέχνης από τον καλλιτέχνη Theaster Gates, που έχει κάνει το όνομά του μέσα από τη δουλειά του στο South Side του Σικάγο. Ο Gates – που ξεκίνησε την καριέρα του ως αγγειοπλάστης, απέκτησε πτυχίο στον αστικό σχεδιασμό και κέρδισε τα βλέμματα του κόσμου της τέχνης ως εννοιολογικός καλλιτέχνης – διευθύνει μια σειρά από έργα που στοχεύουν να προσφέρουν τέχνες και οικονομικές ευκαιρίες στην εργατική τάξη και στους φτωχούς Μαύρους του Σικάγο. Για χρόνια, έχει αγοράσει ερειπωμένα κτίρια και τα έχει επαναχρησιμοποιήσει ως πολιτιστικά κέντρα ως μέρος της ενασχόλησής του με την οικονομική αναγέννηση και τη δημιουργία «χώρων όπου μπορεί να συμβεί έκσταση» – μερικές φορές χρηματοδοτεί τις ανακαινίσεις του πουλώντας έργα σε μια αγορά τέχνης. Άλλες φορές, ο Γκέιτς έχει επικρίνει τις εκθέσεις τέχνης και άλλους θεσμούς του κόσμου της τέχνης που και οι δύο ισχυρίζονται «φέρνουν τους ανθρώπους κοντά» ενώ κυνηγούν κέρδη και μεγαλύτερη επιρροή.  Serpentine Pavilion 2022 σχεδιασμένο από το Theaster Gates © Theaster Gates Studio. Φωτογραφία: Iwan Baan Την περασμένη εβδομάδα στο Λονδίνο, ο Gates παρουσίασε την παραγγελία του Serpentine Pavilion, ένα κυλινδρικό οικοδόμημα ύψους 10,7 μέτρων και πλάτους 16 μέτρων που ανεγέρθηκε με την υποστήριξη της πανταχού παρούσας αρχιτεκτονικής εταιρείας Adjaye Associates. Κατασκευασμένο από μαυρισμένη ξυλεία και υποστηρίζεται από ορατά χαλύβδινα ζευκτά. Η κωνική οροφή του Black Chapel’s είναι ανοιχτή στον ουρανό, το φως του ήλιου και το ψιλόβροχο μέσω ενός οφθαλμού, έτσι ώστε η οροφή να προσφέρει καταφύγιο και έκθεση, ένα σημείο εστίασης για όσους κάθονται σε οποιοδήποτε από τα περιτυλιγμένα παγκάκια που ευθυγραμμίζουν τον τοίχο. Πιο μακριά από τις πόρτες κρέμονται επτά πίνακες με πίσσα του Gates εδώ για φόρο τιμής στον αείμνηστο πατέρα του καλλιτέχνη, επαγγελματία οικοδόμο. Απέναντι από τους πίνακες υπάρχει ένα περιφραγμένο καφέ και μπαρ. Έξω, στο φρεσκοστρωμένο, ζωηρό γκαζόν, κάθεται μια μεγάλη, φθαρμένη καμπάνα που σώθηκε από την κατεδαφισμένη τώρα εκκλησία του St Laurence στη Νότια Πλευρά του Σικάγο και μεταφέρθηκε εδώ για να καλέσει το κοινό για εκθέσεις. Μια ανάγνωση του Black Chapel είναι σαν ένα βάζο – σύμφωνα με την πρακτική του Gates ως αγγειοπλάστη και κατασκευαστή δομών που ελπίζουν να υποστηρίξουν άλλους. Το «Παρεκκλήσι» υποδηλώνει προβληματισμό και περισυλλογή σε στυλ θρησκευτικού ιερού αλλά χωρίς εκκλησιαστικά στολίδια. Μεγάλο μέρος της δυνατότητας του Black Chapel πιθανότατα θα προκύψει καθώς το κοινό και όσοι πρόκειται να εμφανιστούν ως μέρος του προγράμματος Serpentine's Park Nights θα το διασχίσουν. Αλλά το Black Chapel ζει επίσης στο πλαίσιο του Serpentine, και λέει ότι παρά το μέγεθός του και παρά το μαύρο του στο καταπράσινο πάρκο, το Black Chapel είναι διακριτικό, φωλιασμένο μέσα στο μαύρο φράχτη του Serpentine και με ορισμένες από τις οπτικές του γραμμές προσανατολισμένες προς τη Serpentine South Gallery – μια από τις πιο ευκρινείς όψεις είναι στον εμβληματικό ανεμοδείκτη του κτιρίου, ίσως ένα γραφικό απομεινάρι από τότε που το Serpentine South ήταν ένα τεϊοποτείο.  Serpentine Pavilion 2022 σχεδιασμένο από το Theaster Gates © Theaster Gates Studio. Φωτογραφία: Iwan Baan Το έργο, επίσης, αισθάνεται προσανατολισμένο περισσότερο στο υπάρχον κοινό της επιτροπής, κάτι που αποτελεί κορυφαίο σημείο στο αρχιτεκτονικό ημερολόγιο και στον κόσμο της τέχνης του Λονδίνου. Αυτό είναι απλώς μια λειτουργία μιας δομής ανάθεσης που προσκαλεί έναν αρχιτέκτονα που δεν έχει κατασκευάσει ποτέ στο Ηνωμένο Βασίλειο να σχεδιάσει και να υλοποιήσει μια κατασκευή. Η κοινότητα που επικαλείται είναι εξαιρετικά εξειδικευμένη. Το Black Chapel αποτίει φόρο τιμής στις βιομηχανικές και οικιακές κατασκευές: Οι ονομαστικές αναφορές του Gates περιλαμβάνουν αγγλικούς κλιβάνους για μπουκάλια, κλιβάνους μελισσών στις ΗΠΑ και σπίτια από πλίθια Musgum στο Καμερούν, δομές που έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους στη διαμόρφωση της γης. Μοιάζει επίσης με τους ανενεργούς αποταμιευτήρες πετρελαίου που είναι διάσπαρτοι στο Λονδίνο που οι προγραμματιστές μετατρέπουν όλο και περισσότερο σε ακριβά διαμερίσματα. Αυτή η συγκεκριμένη δομική απήχηση μιλά για ένα ευρύτερο πλαίσιο: το Serpentine βρίσκεται στους κήπους Kensington, πρώην ιδιωτικούς κήπους του παλατιού Kensington, και σε ένα από τα βασιλικά πάρκα του Λονδίνου. Το πάρκο συντηρείται προσεκτικά και εμφανίζει μια εκδοχή του δημόσιου χώρου που εξαρτάται ευδιάκριτα από το ποιος αποκλείεται.  Serpentine Pavilion 2022 σχεδιασμένο από το Theaster Gates © Theaster Gates Studio. Φωτογραφία: Iwan Baan Στο εσωτερικό, κομψά μήκη μαυρισμένης ξυλείας τεντώνονται με μόλις ορατή ένωση. Ακόμη και οι πίνακες με πίσσα που φωτίζουν το εσωτερικό φαίνονται ένα κομψό σχέδιο που ανθίζει και όχι αναπόσπαστο μέρος της δομής. Ο Gates είπε στην άποψη του Τύπου ότι το Black Chapel είναι «για το Blackness», το οποίο ονομάζει ως «την ικανότητα να παραμένεις ανοιχτός, να παραμένει αισιόδοξος, να παραμένει ενεργός στην πολιτιστική και πνευματική του ζωή, παρόλο που η αλήθεια της υποτέλειας είναι παντού γύρω σου». Αυτή τη στιγμή, φαινόταν να χειρονομεί πέρα από το Serpentine με τρόπους που το έργο δεν τα καταφέρνει, παρά τις παγκόσμιες αναφορές του. Σε αυτό το πυκνό πλαίσιο, της προσεκτικά κρυμμένης φτώχειας, του σκανδάλου και της περιποιημένης αποικιακής ομορφιάς, δεν είναι σαφές τι έχει να πει το ίδιο το Black Chapel του Gates. Πηγή: artreview |
Η σύγχρονη τέχνη στην ελλάδα και στο εξωτερικό, εικαστικά, γλυπτική, κατασκευές, καλλιτέχνες, γκαλερί, πολιτισμός |