"Διασχίζοντας τη Γέφυρα" στην Ars Electronica

ΛΕΚΑΝΗ — ΛΕΚΑΝΗ . Ιδέα και ερμηνεία: Alejandra Benet, Ariathney Coyne, Sara Koniarek, Lucia Mauri. Μουσική και Σχεδιασμός Ήχου: Δάφνη Ξανθοπούλου . Καλλιτεχνική Διεύθυνση: Smirna Kulenović, Damian Cortes-Alberti . Κοστούμια: Τζούλια Μόζερ. Φωτογραφία από τον Indiara Di benedetto

​Η «Δεκαετία της Αποκατάστασης» (ο τίτλος που έδωσαν τα Ηνωμένα Έθνη στα τελευταία δέκα χρόνια των οικοσυστημάτων μας) ήταν δύσκολη. Τόσο δύσκολο που το φετινό φεστιβάλ Ars Electronica ανέλαβε να προτείνει έναν «Πλανήτη Β» ως εναλλακτική στον σημερινό κόσμο μας. Αυτή η ετήσια εκδήλωση ξεκίνησε το έτος  1979 (τη χρονιά που βγήκαν οι πρώτες ταινίες Star Trek και Alien). Εξετάζει το παρόν, προτείνει ιδέες για το μέλλον και παρουσιάζει καινοτόμα έργα στην τέχνη και την τεχνολογία από την έναρξή του. 

Γεννημένη στο Λιντς, όπου λαμβάνει χώρα ακόμα, η Ars Electronica ήταν ένα από τα πρώτα φεστιβάλ του είδους του. Αυτό που κάποτε θεωρούνταν αποκλειστικό γεγονός που δημιουργήθηκε από φανατικούς της τεχνολογίας έχει γίνει τώρα, μέσω της φυσικής εξέλιξης και των αναγκών της εποχής μας, ένας σημαντικός χώρος ανταλλαγής ιδεών και προοπτικών για το μέλλον μας. Άνθρωποι από όλο τον κόσμο, ενθουσιασμένοι από τη δύναμη της τεχνολογίας και τις λύσεις που παρουσιάζει, καλούνται να συμμετάσχουν και να μοιραστούν τη δουλειά τους με ένα ευρύ και δυναμικό κοινό. Ένας από αυτούς τους καινοτόμους είναι η καταξιωμένη καλλιτέχνης τεχνολογίας και νέας εποχής καλλιτεχνική μέντορας Christa Sommerer, η οποία έγινε δεκτή από την Ars Electronica πριν από δεκαοκτώ χρόνια για το πρόγραμμα συνεργασίας της, Interface Cultures, που συνεχίζει να αποτελεί θεμελιώδες χαρακτηριστικό του φεστιβάλ. 

Η Sommerer και ο σύντροφός της, Laurent Mignonneau, ίδρυσαν την Interfaces Cultures στο Πανεπιστήμιο των Τεχνών του Λιντς, το 2004, με βάση την εμπειρία της και του Mignonneau στο Ινστιτούτο Προηγμένων Τεχνών και Επιστημών Μέσων (IAMAS) στο Gifu της Ιαπωνίας, όπου ήταν Αναπληρωτές Καθηγητές. Το μεταπτυχιακό πρόγραμμα IAMAS παρείχε έναν χώρο όπου οι ψηφιακοί δημιουργοί χρησιμοποίησαν και δημιούργησαν τεχνολογίες πολυμέσων καινοτόμα και ενέπνευσαν Interface Cultures στην ευρεία επιλογή «ψηφιακών δημιουργών» που περιλαμβάνει τις τέχνες, τη μηχανική, τη βιομηχανία και το σχέδιο. Επιπλέον, οι Sommerer και Mignonneau είδαν στη φιλελεύθερη προσέγγιση του IAMAS τη δυνατότητα για νέους ερευνητικούς συνδυασμούς. Έτσι, το πειραματικό και εστιασμένο στην τεχνολογία πρόγραμμά τους δημιουργήθηκε για νέους και έξυπνους μαθητές με βλέμμα στο μέλλον. 

Αποτελούμενο από δεκαπέντε πρωτότυπα κομμάτια, το φετινό Interface Cultures παρουσίασε μια συλλογή από τεχνολογικά, πειραματικά και ευαίσθητα και συναισθηματικά έργα. Ο τίτλος που επιλέχθηκε για τη φετινή έκθεση, Crossing the Bridge, επιλέχθηκε προς τιμήν του τι παρουσιάζουν οι μαθητές ως ανάγκη συνεργασίας, υπέρβασης ορίων και εύρεσης νέων πιθανών συνδυασμών στις υπάρχουσες δομές μας. Εκτός από την αναζήτηση τρόπων για να ξεφύγει από το κουτί των ιστορικών κανόνων και των γεωγραφικών συνόρων, το Crossing the Bridge απάντησε σε ένα εσωτερικό κάλεσμα για να βγούμε από το φυσικό κουτί της Interfaces Cultures – δηλαδή το πανεπιστήμιο τεχνών – και στην καρδιά του φεστιβάλ τεχνολογίας του Λιντς, το οποίο ήταν διάσπαρτα σε έντεκα τοποθεσίες σε όλη την πόλη.

Στόχος είναι να παρουσιαστούν έργα που θα μπορούσαν να συμβάλουν στη διάλυση των ορίων μεταξύ φαινομενικά αντίθετων κόσμων. Βγαίνοντας έξω από τη ζώνη άνεσής του , όπως γράφτηκε από τους Interface Cultures στον κατάλογό τους το 2022, η Sommerer και οι συνεργάτες της μετακινήθηκαν από το οικείο περιβάλλον του University of the Arts, όπου θα παρουσίαζαν ανάμεσα σε καλλιτέχνες και ομοϊδεάτες, στη μέση της Ars Electronica, συγκεκριμένα στο Tanzfabrik. Αυτή η πράξη πραγματοποιήθηκε σε μια προσπάθεια, όπως υποδηλώνει ο τίτλος της έκθεσης, να γεφυρωθεί το χάσμα ανάμεσα στην τέχνη και την επιστήμη, το παρελθόν και το μέλλον και το ευρύ κοινό και τους ειδικούς.

Κάθε έργο του Interfaces Cultures μιλά για διαφορετική οπτική γωνία σχετικά με το γλωσσικό χάσμα μεταξύ των τεχνών και των επιστημών. Ένα κεντρικό σημείο που έρχεται στο φως σε υψηλή ισχύ λαμβάνοντας υπόψη το πλαίσιο της έκθεσης στο πλαίσιο του φεστιβάλ Ars Electronica, όπου το επίκεντρο είναι η τεχνολογία και το μέλλον του πλανήτη μας, είναι η επίδραση που έχει η ευρεία και ταχεία εξάπλωση των τεχνολογιών των μέσων ενημέρωσης και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. είχε στα συναισθήματα και την ψυχολογία μας.

Εξωτερικοποίηση , Jelena Mönch

Stones Are Angel , Δάφνη Ξανθοπούλου. Φωτογραφία από τον Błażej Kotowski

Ο Piscium είναι ένας αχόρταγος, Maria Orciuoli. Φωτογραφία από τον Indiara di Benedetto

Miragique , Kaoru Tashiro, Razieh Kooshki, Vahid Ghaderi

Το συγκεκριμένο θέμα έχει γίνει ακόμη πιο σημαντικό στον απόηχο της πανδημίας του Covid, που εξακολουθεί να υποβόσκει στις κοινωνίες μας, απειλώντας να αποσταθεροποιήσει τις καθημερινές μας συνήθειες και, με τη σειρά του, να δημιουργήσει νέες ανάγκες στη σχέση μεταξύ ανθρώπων και τεχνολογίας. Η ίδια η Sommerer σημείωσε ότι στα δεκαοκτώ χρόνια από την έναρξη του προγράμματος IC, τα δύο τελευταία είχαν αποδειχθεί τα πιο απαιτητικά και καταλυτικά. Η καλλιτέχνης και ιδρυτής της IC δηλώνει: ο κόσμος έχει αλλάξει πολύ τα τελευταία 18 χρόνια […] Ειδικά η πανδημία [είχε] μια βαθιά επίδραση στον εκπαιδευτικό τομέα και στη διδασκαλία και τη δημιουργία […] Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η πίεση να είμαστε πάντα online οδηγούν επίσης σε νέες μορφές ψυχολογικών προβλημάτων και πίεσης. Ωστόσο, όλες αυτές οι κοινωνικές και ψυχολογικές αλλαγές μπορούν επίσης να εξεταστούν μέσα από έναν καλλιτεχνικό φακό […], και μέσα από αυτόν τον καλλιτεχνικό φακό επέλεξε το πρόγραμμα Interface Cultures να παρουσιάσει το φετινό περίπτερο της AE. 

Για να βασίσουμε την κατανόησή μας για την τέχνη, θα ήταν απαραίτητο να ξαναβρούμε και να τονίσουμε τη συνέχεια της αισθητικής εμπειρίας με τις κανονικές διαδικασίες της ζωής. Και είναι αυτές οι φυσιολογικές διαδικασίες της ζωής στο πλαίσιο του ανώμαλου ρυθμού με τον οποίο αναπτύσσουμε και μετατοπίζουμε τις οικονομίες, τις τεχνολογίες και τις πολιτικές μας καταστάσεις και, με τη σειρά του, καταστρέφουμε τον πλανήτη μας που παρουσιάζονται τα κομμάτια. 

Τα είκοσι ένα έργα που συνέθεσαν το Crossing the Bridge κυμαίνονταν από στατικά έργα τέχνης έως παραστάσεις έως κομμάτια ιδέας έως διαδραστικές εμπειρίες. Όλοι συναντήθηκαν σε διάφορους χώρους της Ars Electronica για να προτείνουν τρόπους με τους οποίους τα ανθρώπινα όντα μπορούν να διαλύσουν τα σύνορα, τόσο μέσα όσο και έξω από τον εαυτό τους. Ως εκ τούτου, αντιμετωπίστε τα εξωτερικά σύνορα που υπάρχουν στη γη μας, συμπεριλαμβανομένων των πολιτικών, εθνικών, οικολογικών και χρονικών. Ένα από τα κομμάτια που παίζει με μια νέα οπτική της αισθητηριακής εμπειρίας είναι της Ρωσίδας καλλιτέχνιδας Maria Konstantinova "Συσσίτιο" μια διαδραστική εμπειρία και παιχνίδι που εξετάζει τις ενστικτώδεις αντιδράσεις των ανθρώπινων όντων στο αισθητηριακό περιβάλλον τους. Το έργο υπενθυμίζει τη φιλοσοφία της ενσυνειδητότητας στην έκκλησή του προς τον επισκέπτη να αναλογιστεί τις λεπτομέρειες της ημέρας του και προτείνει ότι αυτό που είναι σημαντικό δεν είναι να δημιουργείς αλλά να εκτιμάς. 

Το "Externalisation", ένα έργο της Γερμανίδας καλλιτέχνιδας Jelena Münch, επιχειρεί επίσης να απαλλάξει το μυαλό από τις επιπλοκές προσκαλώντας τους επισκέπτες να εξωτερικεύσουν τις ενοχλητικές σκέψεις τους και να εξαγνίσουν τα ψυχολογικά τους φαντάσματα. Τα όρια μεταξύ του ανθρώπινου ελέγχου και της ανικανότητας ξεπερνιούνται σε μια προσπάθεια να προτείνουμε χρήσιμες λύσεις στην εσωτερική μας διαμάχη. Ένα άλλο έργο βίντεο με τίτλο "RZ Piscium is an Insatiable Eater of Worlds", που δημιουργήθηκε από μια άλλη μαθήτρια της Sommerer, τη Maria Orciuoli, συζητά την καταναλωτική κουλτούρα και την «επιτάχυνση» από τη σκοπιά του απομονωμένου σώματος και πνεύματος. Το έργο χρησιμοποιεί εργαλεία τύπου Huxley για να μπει σε μια εναλλακτική προοπτική και να ρίξει φως στη συνεχή εκκαθάριση της γης από την ανθρωπότητα. Το έργο είναι και γκροτέσκο και συγκινητικό, μετατρέποντας μια αυτοκαταστροφική τάση σε μια ελπιδοφόρα, καθαρτική χειρονομία .  

Άλλοι καλλιτέχνες ανέπτυξαν παραστάσεις μέσω διαδραστικών οργάνων που δημιουργούν μια διαφορετική σχέση με τα γύρω μας υλικά, χρησιμοποιώντας όργανα βασισμένα σε ρομπότ (Soft Press, του Alejandro Quiñones Roa), ένα συνθεσάιζερ ταπισερί με βάση τα μαλλιά που παίζεται με χτένα (Waven Memories by Kathrine Hardman). ή διεπαφές με βάση την πέτρα (Stones Are Angels της Δάφνης Ξανθοπούλου) που εφιστούν την προσοχή στο ορυκτό στρώμα που ανοίγει τη γλώσσα των λίθων, την αγωγιμότητά τους, την ενότητα της πνευματικής και υλικής ζωής και την ικανότητά μας να επικοινωνούμε με ανθρωπόμορφους τρόπους με το ορυκτό.

Συνολικά, οι καλλιτέχνες του Interfaces Cultures παρουσίασαν μια επιλογή από ελκυστικά και διεγερτικά έργα τέχνης μέσα από παιχνιδιάρικο πειραματισμό, ουσιαστικό αυτοστοχασμό και προτάσεις για λύσεις.

​​Κείμενο της Juliette Wallace

Πηγή: clotmag